Μαρία Χαριτοπούλου | Ψυχολόγος
Αυτοσυμπόνια είναι η υιοθέτηση από εμάς μιας στάσης κατανόησης, ανοικτότητας και συν-κίνησης στα βάσανα. Είναι η βίωση συναισθημάτων φροντίδας και καλοσύνης προς τον εαυτό μας καθώς και η έλλειψη επίκρισης στις αποτυχίες και στις αδυναμίες μας, αναγνωρίζοντας ότι οι εμπειρίες μας αποτελούν μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας (Neff, 2003).
Η αυτοσυμπόνια διαφοροποιείται από τον εγωισμό και την εγωκεντρικότητα. Δε σημαίνει ότι δίνεις προτεραιότητα στις προσωπικές σου ανάγκες αδιαφορώντας για τους άλλους και δε σχετίζεται με την αυτολύπη (Goldstein & Kornfield, 1987, όπως αναφέρεται στο Neff, 2003) καθώς η αυτοσυμπόνια είναι σχεσιακή, σε αντίθεση με την αυτολύπη που οδηγεί στην απομόνωση και αποστασιοποίηση (Neff, 2003).
Τα κύρια στοιχεία της αυτοσυμπόνιας είναι η καλοσύνη, η κοινή ανθρώπινη διάσταση και η ενσυνειδητότητα (Mindfulness) (Neff, 2003, ό. α. στο Neff & Germer, 2021). Η καλοσύνη αφορά την αποδοχή ότι ως άνθρωποι είμαστε ατελείς, την συν- κίνηση μας για τον πόνο που βιώνουμε και την υιοθέτηση μιας στάσης φροντίδας και στήριξης του εαυτού μας. Η κοινή ανθρώπινη διάσταση είναι αυτή που μας συνδέει με τους άλλους. Υπάρχουν φορές που όταν περνάμε δυσκολίες, νιώθουμε ότι εμείς είμαστε οι μόνοι που βιώνουμε βάσανα και αυτή η πεποίθηση μας απομακρύνει από τους συνανθρώπους μας. Η αυτοσυμπόνια μας βοηθά να αντιληφθούμε ότι ο πόνος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης υπόστασης και ότι όλοι οι άνθρωποι μοιραζόμαστε κοινές εμπειρίες. Απαραίτητη προϋπόθεση για να φερθούμε στον εαυτό μας με συμπόνοια, είναι η αναγνώριση του πόνου μας (Neff, 2003. Neff & Germer, 2021). Η ενσυνειδητότητα (Mindfulness) μπορεί να συμβάλλει στο να αποκτήσουμε επίγνωση των σκέψεων και συναισθημάτων μας, δίνοντας τους χώρο να αναδυθούν και ακούγοντας τα όχι με επίκριση και μηρυκασμό αλλά αντίθετα με αποδοχή και αναγνώριση τους στις σωστές τους διαστάσεις (Blatt, Quinlan, Chevron, McDonald, & Zuroff, 1982, ό.α στο Neff, 2003 . Neff & Germer, 2021).
Τα ερευνητικά δεδομένα καταδεικνύουν ότι η αυτοσυμπόνια στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία μπορεί να συμβάλλει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων σε περιπτώσεις όπως η κατάθλιψη, η διαταραχή κοινωνικού άγχους, οι διατροφικές διαταραχές, η άνοια και οι διαταραχές προσωπικότητας (Germer & Neff, 2019, ό. α. στο Νeff & Germer, 2021). Συμβάλλει επίσης σε υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή (Neff, 2003) και προάγει την ευζωία (Neff et al., 2007).
Η αυτοσυμπόνια ενδεχομένως στην αρχή προκαλέσει αναζωπύρωση του πόνου (backdraft) καθώς ερχόμαστε σε επαφή με θαμμένα συναισθήματα και σκέψεις, όπως παλιά πένθη ή ντροπή. Η αναζωπύρωση αυτή είναι μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας, καθώς δίνεται η εκ νέου δυνατότητα επεξεργασίας της τραυματικής εμπειρίας με αποδοχή, κατανόηση και καλοσύνη προς τον εαυτό. Απαιτούνται, ωστόσο, λεπτοί χειρισμοί και χρόνος από την πλευρά του ψυχοθεραπευτή εως ότου δημιουργηθεί στο άτομο, εκείνη η αίσθηση ασφάλειας που θα τον κάνει κατά τη διάρκεια του θεραπευτικού του ταξιδιού να ανοιχτεί (Νeff & Germer, 2021).
H αυτοσυμπόνοια μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία, επαναπροσεγγίζοντας τη ζωή και τις δυσκολίες της μέσα από την ενσυναισθητική κατανόηση του εαυτού μας και την αποδοχή της ανθρώπινης φύσης μας (Neff, 2003 . Neff & Germer, 2021).
Βιβλιογραφία
- Neff, K. D. (2003). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and identity, 2(3), 223-250. https://doi.org/10.1080/15298860309027
- Neff, K. D., Kirkpatrick, K. L., & Rude, S. S. (2007). Self-compassion and adaptive psychological functioning. Journal of research in personality, 41(1), 139-154. https://doi.org/10.1016/ j.jrp.2006.03.004
- Neff, K. & Germer, C. (2021). The role of self-compassion in psychotherapy. World Psychiatry,
- 21(1), 58-59. https://doi.org/10.1002/wps.20925
Για το Your Therapist,