Κρίστη Μηλιόρδου | Ψυχολόγος – Γνωσιακή Ψυχοθεραπεύτρια
Η διεκδικητικότητα είναι ένας ιδιαίτερος τρόπος επικοινωνίας. Πρόκειται για ένα είδος συμπεριφοράς που χαρακτηρίζεται από την έκφραση των πραγματικών μας σκέψεων και συναισθημάτων χωρίς φόβο για πιθανές συνέπειες αλλά και χωρίς δόλο απέαντι στους λήπτες των μηνυμάτων μας . Αυτό επιβεβαιώνει τα δικαιώματα μας χωρίς όμως να απειλεί τα δικαιώματα των άλλων.
Η διεκδικητικότητα συνδέεται με την αυτοεκτίμηση. Ως ένα μέσο επικοινωνίας διαφέρει τόσο από την επιθετικότητα όσο κι από την παθητικότητα. Το πώς οι άνθρωποι ασχολούνται με τα προσωπικά όρια, τα δικά τους και των άλλων ανθρώπων, βοηθά να γίνει διάκριση μεταξύ των τριών αυτών εννοιών. Η παθητικότητα δεν επιτρέπει σε κάποιον να υπερασπιστεί τα προσωπικά του όρια και, συνεπώς, επιτρέπει στους άλλους να τα καταχράζονται. Τα άτομα με επιθετικότητα από την άλλη δε σέβονται τα προσωπικά όρια των άλλων και ως εκ τούτου είναι ικανά να τους βλάψουν, στην προσπάθειά τους να τους επηρεάσουν. Με τη διεκδικητικότητα το άτομο επικοινωνεί, είτε ξεπερνώντας το φόβο της έκθεσης των ιδεών του, είτε προσπαθώντας να επηρεάσει τους άλλους, πάντα όμως σεβόμενος τα προσωπικά τους όρια. Είναι επίσης πρόθυμο να υπερασπιστεί τον εαυτό του ενάντια στις επιθετικές τάσεις των άλλων.
Η διεκδικητικότητα χαρακτηρίζει την επικοινωνία με την ειλικρινή και ασφαλή ανταλλαγή των επιθυμιών και των αναγκών. Επίσης εστιάζει στο θέμα κι όχι στο πρόσωπο και επιδιώκει το κοινό συμφέρον όλων, σε αντίθεση με την επιθετικότητα και την παθητικότητα που συνηθέστερα σηματοδοτούν το τέλος μίας σχέσης και τη μείωση του αυτοσεβασμού.
Πώς να γίνετε πιο διεκδικητικοί/ές;
- Αντισταθείτε εάν κάποιος θελήσει να σας διακόψει τη στιγμή που μιλάτε για κάτι. Ζητήστε λίγο χρόνο ώστε να ολοκληρώσετε τη σκέψη σας.
- Όταν διαφωνείτε, εξηγήστε το λόγο χωρίς όμως να έχετε την τάση απολογίας.
- Χρησιμοποιείτε το «θέλω» ή το «αισθάνομαι» στις δηλώσεις σας. Αναγνωρίστε την κατάσταση ή τα συναισθήματα του άλλου, διεκδικώντας ταυτόχρονα το δικαίωμά σας να επιθυμείτε ή να σκέφτεστε κάτι διαφορετικό.
- Κάντε χρήση του «Εγώ» (είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για την έκφραση των αρνητικών συναισθημάτων). Θα σας βοηθήσει να εκφράσετε τα συναισθήματα σας με σαφήνεια. Για παράδειγμα:
- Όταν κάνεις αυτό… (Συμπεριφορά)
- Τα αποτελέσματα είναι … (Αποτελέσματα)
- Αισθάνομαι (Συναισθήματα)
- Θυμηθείτε! Εστιάστε στο πρώτο πρόσωπο κι αποφύγετε το «εσύ».
- Διατηρείτε άμεση οπτική επαφή και χαλαρή στάση. Σιγουρευτείτε ότι οι εκφράσεις του προσώπου σας συμφωνούν με το μήνυμα που θέλετε να δώσετε και διατηρείτε έναν επίπεδο, καλά διαμορφωμένο τόνο φωνής.
- Ακούστε πραγματικά και δώστε στους άλλους να καταλάβουν ότι έχετε ακούσει αυτό που είπαν. Μην κάνετε διευκρινιστικές ερωτήσεις.
- Χτίστε την αυτοπεποίθησή σας! Μην αποθαρρύνεστε αν οι άλλοι συμπεριφέρονται κατηγορηματικά. Βρείτε πού κάνετε λάθος και βελτιώστε τον τρόπο που χειριστήκατε την κατάσταση. Επιβραβεύστε τον εαυτό σας κάθε φορά που αντιλαμβάνεστε ότι είναι διεκδικητικός, ακόμη κι αν το αποτέλεσμα δεν είναι το επιθυμητό. Σίγουρα η επόμενη προσπάθεια θα είναι ακόμα καλύτερη!
Για το Your Therapist,